
Trong những bước tiến cụ thể của chuyển đổi số, Thủ tướng chính phủ
đã ban hành Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân
lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, đây là sự khẳng
định của Thủ tướng cũng như bộ máy chính phủ Việt Nam về việc coi trọng nhân lực
số trong giai đoạn này. Quan điểm chủ đạo có dẫn dắt: "Nâng cao nhận thức
là tiên quyết để thực hiện chuyển đổi số vì nhận thức đóng vai trò quyết định
trong chuyển đổi số", "Phổ cập kỹ năng số là chìa khóa để người dân
được tiếp cận kiến thức, kỹ năng số để cùng tham gia vào quá trình chuyển đổi số,
mở ra cơ hội tiếp cận các dịch vụ số một cách bình đẳng, giúp xây dựng một xã hội
số bao trùm và toàn diện". Quan điểm này cũng đã chỉ rõ việc sau sự phổ cập
nhận thức số là sự chuẩn bị đội ngũ nhân lực số hùng hậu, tinh nhuệ, là sự chuẩn
bị cho lực lượng tham gia chính trong chuyển đổi số. Thủ tướng Phạm Minh Chính
cũng nhấn mạnh điều này trong rất nhiều nội dung, phiên họp, bài phát biểu và mới
đây nhất, thủ tướng tiếp tục nhấn mạnh: Phát triển nguồn nhân lực là một trong
ba khâu đột phá chiến lược.
Trong năm 2022, khi đại dịch dần bị làm chủ, các hoạt động chuyển
đổi số cũng đã thúc đẩy mạnh mẽ. Điểm qua một số hoạt động, công tác chuyển đổi
số 6 tháng đầu năm 2022 về nhân lực số:
- Thực hiện nhiệm vụ của Đề án, 15/63 tỉnh, thành phố đã ban hành
Kế hoạch triển khai Đề án nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn
nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
- Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai Nền tảng học trực tuyến
mở đại trà Onetouch (https://onetouch.mic.gov.vn/), đã hoàn thành 3 khóa bồi dưỡng
về chuyển đổi số cho 1.648 công chức, viên chức là đội ngũ nòng cốt về chuyển đổi
số của bộ, ngành, địa phương; dự kiến sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương
triển khai công tác chuẩn bị bồi dưỡng chuyển đổi số cho khoảng 30.000 công chức,
viên chức, 200.000 thành viên Tổ Công nghệ số cộng đồng và bồi dưỡng kỹ năng số
miễn phí cho người dân.
- Cùng với đó là sáng kiến Tổ Công nghệ số cộng đồng đã được Bộ
Thông tin và Truyền thông có văn bản hướng dẫn thí điểm triển khai và biên soạn
các tài liệu để hướng dẫn cho Tổ Công nghệ số cộng đồng và cho người dân. Đến
nay đã có 47/63 tỉnh, thành phố đã triển khai 40.590 Tổ Công nghệ số cộng đồng
đến tận thôn, xóm với hơn 200.000 thành viên tham gia. Tài liệu biên soạn cho Tổ
Cộng nghệ số cộng đồng cũng được xây dựng đầy đủ các định dạng từ slide, bài giảng,
áp phích, tệp âm thanh tuyên truyền và dễ dàng truy cập, xem, tải về và chia sẻ
từ một đường link duy nhất.
- Về số lượng, tỷ lệ nhân lực công nghệ thông tin/tổng số lao động
của Việt Nam ước đạt gần 1%, thấp hơn một số quốc gia mạnh về công nghệ thông
tin như Hoa Kỳ (4%), Hàn Quốc (2,5%), Ấn Độ (1,78%). Về chất lượng, báo cáo của
TopDev, một trong những công ty hàng đầu về tuyển dụng công nghệ thông tin,
công bố năm 2021 cho thấy chỉ có khoảng 30% kỹ sư, cử nhân mới ra trường đáp ứng
yêu cầu thực tế của công việc. Năm 2022, cùng với xu thế phát triển chuyển đổi
số và sự chuyển dịch các vùng kinh tế trên thế giới, tỷ lệ nhân lực công nghệ
thông tin/tổng số lao động của Việt Nam có thể tăng cao tuy nhiên để đáp ứng
nhu cầu thực tế cũng như cạnh tranh nguồn nhân lực các quốc gia lớn vẫn không
phải câu chuyện một sớm một chiều.
- Về kỹ năng, Việt Nam chưa có chuẩn kỹ năng số
quốc gia mà hiện mới chỉ có chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin do Bộ
Thông tin và Truyền thông ban hành từ năm 2014, dựa trên những nghiên cứu, khảo
sát của giai đoạn trước